10. SINIFLAR TE YAZILI SORULARI,

A A A GRUBU A A A
MERSİN ATATÜRK LİSESİ TÜRK EDEBİYATI 2 1I. DÖNEM 1. YAZILISI
ADI SOYADI: …………………………………………………….
SINIFI NUMARASI: ……………………………………………. …/04/2008
☺?►SINAV SÜRESİ BİR DERS SAATİDİR.
☺?►SINAVDA CEVAPLARINIZI SORULARIN ÜSTÜNDE GÖSTEREBİLİRSİNİZ; YANITLAR İÇİN AYRILAN AŞAĞIDAKİ YERE İMLA KURALLARINA UYGUN, CÜMLE YARGISI TAŞIYAN BİR ANLATIMLA YAZINIZ.
☺?►SINAV SÜRESİNCE SİLGİ, KALEM GİBİ ARAÇ GEREÇLERİN BAŞKALARINDAN ALINMASI SINAV KURALLARINA AYKIRIDIR. SAFFET AYICI

SORULAR VE CEVAPLAR
1.Saçma ey göz eşkden gönlümdeki odlara su 1. Ey göz, gönlümdeki ateşlere, gözyaşından su saçma, böylesine Kim bu denli dutuşan odlara kılmaz çare su tutuşan ateşlere su çare kılmaz.

5.Suya versin bağ-ban gülzar-ı zahmet çekmesin 5.Bahçıvan boşuna zahmet çekmesin, gül bahçesini suya versin, bin gül
Bir gül açılmaz yüzün tek verse bin-gülzâre su bahçesine su verse, senin yüzün gibi bir gül açılmasına imkân yoktur.

7.Ârızın yâdiyle nem-nâk olsa müjgânım n'ola 7.Yanağını hatırlarken kirpiklerim ıslansa bunda şaşılacak ne var? Gül
Zâyi olmaz gül temennâsiyle vermek hâre su yetiştirmek isterken, dikene verilen su boşa gitmez.

11.Ravza-ı kûyuna her dem durmayıp eyler güzâr 11. Su, durmadan senin mahallendeki bahçeye doğru akıyor. Galiba
Âşık olmuş gâlibâ ol serv-i hoş reftâre su o, hoş yürüyüşlü sevgiliye âşık.

16.Tıynet-i pâkini rûşen kılmış ehl-i âleme 16. Su temiz tabiatını âleme aydınlık (berrak) kılmış ve Hazret-i
İktidâ kılmış tarîk-i Ahmed-i Muhtâr'e su Muhammed'in, yoluna girmiştir.

19.Mu'ciz-i bir bahr-i bî-pâyan imiş âlemde kim 19. Onun mucizi âlemde öyle nihayetsiz bir hidayet denizidir ki, binlerce
Yetmiş andan bin bin âteş-hâne-i küffâre su kâfir tapınağına o denizden hidayet ermiştir.

23.Hâk-i pâyine yetem der ömrlerdir muttasıl 23. Su senin ayağının toprağına erişeyim diye durmadan, ömürler
Başını taştan taşa vurup gezer âvâre su boyu başını taştan taşa vurarak âvâre gezer durur.

30.Yümn-i na'tinden güher olmuş Fuzûlî sözleri 30. Na'tının uğuru ile Fuzulî'nin sözleri nisan yağmurundan vücuda gelen
Ebr-i nîsandan dönen tek lü'lü-i şeh-vâre su büyük inci tanelerine benzemiştir.

31Hâb-ı gafletten olan bîdâr olanda Rûz-ı Haşr 31. Mahşer günü gaflet uykusundan uyandığımda ve hasret gözyaşlarından
Eşk-i hasretten dökende dîde-i bîdâre su uykusuz gözlerim su döktüğünde (ağladığımda) umduğum odur ki, mahrum
FUZULİ olmayayım, vaslının çeşmesi senin yüzüne teşne olan bana su versin.
fâ î lâ tün / fâ î lâ tün / fâ î lâ tün / fâ î lün
(İLK 5 SORU KASİDEDEN YARARLANILARAK YANITLANACAKTIR.)
1. Yukarıdaki kasidenin bölümlerini, beyit numaralarıyla yazıp gösteriniz. (10 puan)
1-15. beyitler…………………………….. bölümü 17 -29. beyitler ……………………………… bölümü
16. beyit ………………..…………..……. bölümü 30 beyit ……………………..…….………….. bölümü
31. beyit …….……………..………….….. bölümü

2. Konusuna göre kaside çeşitlerinden tevhide, münacaat, hicviye ve mersiyeyi açıklayarak bu kasidenin konusuna göre türünü nedeniyle birlikte yazınız.(15 puan)
TEVHİD:

MÜNACAAT:

HİCVİYE:

MERSİYE:

3. Kasidenin matla beyti kaç numaralı beytidir?( 5 Puan)












4. Şiirden telmih, hüsn-i talil, nida, teşhis, tezat sanatlarına birer örnek bulunuz.(20 puan)
TELMİH:


NİDA:


TEŞHİS:


TEZAT:


HÜSN-İ TA’LİL:



5. Şiirin ölçüsünü (kalıbını, açık kapalı hecelerinin değerlerini) 7. beyitte uygulayınız. (10 puan)
Ârızın yâdiyle nem-nâk olsa müjgânım n'ola


Zâyi olmaz gül temennâsiyle vermek hâre su



RUBAİ 6. Rubainin temasını bir cümleyle yazınız. ( 10 puan)
GÖNÜL SIRLARINI ZAMAN ZAMAN SÖYLERMİŞ,
GAMA DÜŞTÜĞÜ ZAMAN DESTAN SÖYLERMİŞ;
ÂŞIK OLUP DA AYRILIK ACISINA,
BEN SABREDERİM DİYEN YALAN SÖYLERMİŞ.

7. Makalat’ın kim tarafından yazıldığını belirterek eserde karşılaştırılan olumlu ve olumsuz yargıları aşağıdaki tabloya yazınız.(10 puan)

Olumlu Yargılar
Olumsuz Yargılar

8. Aşağıdaki ifadelerden doğru olanların yanına D yanlışların yanına Y yazınız. (10 puan)
Dede Korkut Hikâyeleri Dede korkut tarafından yazılmıştır. ( )
Mesneviler olay çevresinde gelişen metinlerdendir. ( )
Cemşid u Hurşid’in teması kahramanlıktır. ( )
Baki eserlerinde dinî konularda hiç değinmemiştir. ( )
Battalname ‘de Anadolunun İslamlaştırıldığı dönemde Müslüman Türklerle Bizanslıların savaşları anlatılır. ( )

9.Boşlukları uygun şekilde doldurunuz. (10 puan)

a- Rubai nazım biçiminin Fars edebiyatındaki en önemli temsilcisi ………………………………….…………………..
b- ……………..….…….. ve ……………..……….… Divan şiirine Türklerin kattığı bir nazım şekleridir.
c- Dede Korkut Hikayeleri …………………..…………………………………den ………………………………………………… geçiş örneğidir.
d- Danişmend-name ……………….…………………….. Türkçesi ile yazılmıştır.








B B B GRUBU B B B
MERSİN ATATÜRK LİSESİ TÜRK EDEBİYATI 2 1I. DÖNEM 1. YAZILISI
ADI SOYADI: …………………………………………………….
SINIFI NUMARASI: ……………………………………………. …/04/2008
☺?►SINAV SÜRESİ BİR DERS SAATİDİR.
☺?►SINAVDA CEVAPLARINIZI SORULARIN ÜSTÜNDE GÖSTEREBİLİRSİNİZ; YANITLAR İÇİN AYRILAN AŞAĞIDAKİ YERE İMLA KURALLARINA UYGUN, CÜMLE YARGISI TAŞIYAN BİR ANLATIMLA YAZINIZ.
☺?►SINAV SÜRESİNCE SİLGİ, KALEM GİBİ ARAÇ GEREÇLERİN BAŞKALARINDAN ALINMASI SINAV KURALLARINA AYKIRIDIR. SAFFET AYICI
SORULAR VE CEVAPLAR
GAZEL
1- Açıl bâğun gül ü nesrini ol rûhsarı görsünler 1- Bağın gülü sen yüzünü açta nesrini, o yanağı görsünler; salın
Salın serv ü sanavber şîve-i reftârı görsünler servi ve fıstık çamı o yürüyüş tarzını görsünler.

2- Kapunda hasıl itdi bu devasız derdi hep gönlüm 2- Gönlüm bu devasız derdi hep senin kapında kazandı; hasta
Ne derde müptelâ oldı dil-i bîmarı görsünler gönlüm nasıl bir onulmaz derde tutulduğunu görsünler

3- Açıldı dağlar sinemde çâk itdüm giribânum 3- Göğsümde yaralar açıldı yakamı parçaladım; sevginin gül
Muhabbet gülşeninde açılan gülnârı görsünler. bahçesinde açılan narçiçeğini görsünler.

4-Ten-i zârumda pehlüm üstühanı sayılur bir bir 4- Zayıf bedenimdeki kaburga kemikleri bir bir sayılabilir, beni
Beni seyr itmeyen ahbâb müsikârı görsünler. görmemiş olan dostlar aynen bana benzeyen müsikarı görsünler

5- Güzeller mihribân olmaz dimek yanlışdır ey Bâkî 5- Ey Baki, güzeller acımasız demek yanlıştır; vallahi billahi
Olur vallahi billâhi hemân yalvarı görsünler. gösterirler hele biraz yalvarıver görsünler.
BAKİ
fe î lâ tün / fe î lâ tün / fe î lâ tün / fe î lün
(İLK 4 SORU GAZELDEN YARARLANILARAK YANITLANACAKTIR.)

1. Yukarıdaki gazelin bölümlerini, beyit numaralarıyla yazıp gösteriniz. (10 puan)
1. beyit…………………………….. beyti 5 beyit.……………………………… beyti
3.beyit…………..…………..……. beyti Taç……………………..…….………….. beyti
Şah beyit …….……………..………….…..

2. Gazellerin türlerini kısaca yazınız. ( 15 puan )
MUSAMMAT:

YEK-AHENG:

YEK-AVAZ:

3. Şiirden tenasüp, hüsn-i talil, nida, teşhis, tezat sanatlarına birer örnek bulunuz.(20 puan)
TENÂSÜB:

NİDA:

TEŞHİS:

TEZAT:

HÜSN-İ TA’LİL:











4. Şiirin ölçüsünü (kalıbını, açık kapalı hecelerinin değerlerini) 5. beyitte uygulayınız. (10 puan)

Güzeller Mihribân olmaz dimek yanlışdı rey Bâkî


Olur, vallâhi billâhî hemân yalvârı görsünler.

5. Rubainin Halk edebiyatındaki karşılı olan nazım şekli hangisidir? ( 10 puan)

RUBAİ 6. Rubainin temasını bir cümleyle yazınız. ( 5 puan)
Ya Rab, dilimi kusur ve hatadan koru,
Düşüncemi yalan ve iki yüzlülükten koru;
Rubai vadisinin yoluna ayak bastım,
İki ayaklı anlayışsız eşeklerin ayıplamasından koru.

7. Makalat’ın kim tarafından yazıldığını belirterek eserde karşılaştırılan olumlu ve olumsuz yargıları aşağıdaki tabloya yazınız.(10 puan)

Olumlu Yargılar
Olumsuz Yargılar

8. Aşağıdaki ifadelerden doğru olanların yanına D yanlışların yanına Y yazınız. (10 puan)
a- Kasideler günümüz roman ve hikayelerinin benzerleridir. ( )
b- Dede Korkut hikayeleri 12 hikayeden oluşur. ( )
c- Divan şiirinde ölçü ve uyağa önem verilmez. ( )
d- Fuzuli’nin şikayetname adlı eseri bir mektuptur. ( )
e- Danişmentname, Oğuz Türkçesiyle yazılmıştır. ( )


9.Boşlukları uygun şekilde doldurunuz. (10 puan)
a- Halk edebiyatında ……………………….. ölçüsü, Divan edebiyatında ……………………… ölçüsü kullanılır.
b- Nasreddin Hoca fıkralarının son sözü ………….……………………… ve ………………………………. niteliği taşır.
c- Baki ………………………….……. Akımının en önemli temsilcilerindendir.
d- Gazel kasidelerin ……………..…………………… bölümünden çıkarılmıştır.