12. SINIFLAR DİL VE ANLATIM

MERSİN ATATÜRK LİSESİ 2008-2009 ÖĞRETİM YILI 12. SINIFLAR
DİL VE ANLATIM DERSİ 1. DÖENM 1. YAZILISI
ADI SOYADI:
SINIFI NUMARASI: 07 / 11 / 2008
SINAV YÖNERGESİ:
***YANITLARINIZI SORULARIN ÜSTÜNDE AYRILMIŞ YERE YAZINIZ YA DA İŞARETLEYİNİZ.
*** YANITLARINIZI CÜMLE BİÇİMİNDE AÇIK VE ANLAŞILIR BİR DİLLE YAZINIZ.
*** SINAV SÜRESİNCE SİLGİ, KALEM ALIŞ VERİŞİ YAPMAK SINAV KURALLARINA AYKIRIDIR.
*** HER SORUNUN DOĞRU YANITI 10 PUAN OLUP SINAV SÜRESİ BİR DERS SAATİDİR.
SAFFET AYICI
s-1) Aşağıdaki yargıların karşısına “doğru – yanlış” işaretlemesi yapınız
a- Masallarda yer ve zaman bellidir. ( Doğru 0 / Yanlış 0 )
b- Masallar öğreticiliği amaçlayan yazı türlerindendir. ( Doğru 0 / Yanlış 0 )
c- Sanat metinlerinde ileti alıcıya doğrudan verilir. ( Doğru 0 / Yanlış 0 )
d- Öğretici-eğitici metinlerde dil göndergesel işlevde kullanılmaz. ( Doğru 0 / Yanlış 0 )
e- Fablların sonunda bir ahlaki öğreti verilir ve bu yönüyle destandan ayrılır. ( Doğru 0 / Yanlış 0 )

s-2) Aşağıdaki cümlelerdeki boş bırakılan yerleri uygun cümlelerle doldurunuz.
a- Masallarda başlangıç ve bitişteki döşeme bölümüne ………………………………………. denir.
b- Halk masalları ürün olarak …………………………….……………….…….. bir özellik gösterir.

s-3) Aşağıdaki türlerden hangisinde olay örgüsü yoktur?
a- Masal b- Öykü c- Destan d- Mesnevi e- Fıkra

s-4) Aşağıdakilerden hangisi eğitici – öğretici metinlerin bir özelliği değildir?
a- Dilin göndergesel işlevde kullanılması c- Metinlerin kurmaca olması
b- Alıcıya uygun bir dilin seçilmesi d- Anlatım tekniklerine uyulması
e- Dilbilgisi kurallarından yararlanılması
SANAT
Sen raksına dalarken için titrer derinden,
Çiçekli bir sahnede bir beyaz kelebeğin,
Bizim de kalbimizi kımıldatır yerinden
Toprağa diz vuruşu dağ gibi bir zeybeğin. ( Faruk Nafiz ÇAMLIBEL )
s-5) Sanat adlı şiirden alınan bu dörtlükte kaç tane hal eki kullanılmıştır, sözcüklerin altını çizin?
a- I b- II c-III d- IV e- V

s-6) “ Belirtili isim tamlamalarında tamlayanla tamlanan yer değiştirebilir.” Yukarıdaki Sanat adlı şiirden alınan dörtlükte tamlayanla tamlananın yer değiştirdiği belirtili isim tamlamasına bir örnek bulup “tamlayan tamlanan” biçiminde tamlamayı yeniden doğru biçimiyle yazınız.



s-7) ( I ) Masanın üstünde dağınık halde kitaplar, dergiler, gazeteler…( II ) Yanında el yapımı, ahşap oymalarıyla süslü antika bir sandalye. ( III ) Tozlu pencereden içeri giren, odayı aydınlatan güneş. ( IV ) Taştan yapılmış sağlam duvarlı bir oda. ( V ) Duvarda nemden yeşermiş eski bir halı.” Paragraftaki kaç numaralı cümlede somut anlamlı ad soyut anlamda kullanılmıştır?
a- I b- II c-III d- IV e- V

s-8) “Gece atılan aşırı büyük taşlar ev halkına uyku uyutmuyor, hepsini heyecan içerisinde bırakıyordu.” Cümledeki anlatım bozukluğunun nedeni nedir (yalınlık, duruluk, açıklık, akıcılık ilkelerine uygunluk açısından), cümledeki anlatım bozukluğunu gidererek cümleyi doğru biçimiyle yeniden yazınız..



s-9) Dünya masallarını karşılaştırarak bütün ulusların masallarında 32 ortak özellik bulan, masal konusunda çalışmalarıyla tanınan Rus halk bilimci kimdir?


s-10) Masal ve hikâyeyi birbirinden ayıran en belirgin özellik nedir, bir cümleyle yazınız?



MERSİN ATATÜRK LİSESİ 2008-2009 ÖĞRETİM YILI 12. SINIFLAR
DİL VE ANLATIM DERSİ 1. DÖENM 1. YAZILISI
ADI SOYADI:
SINIFI NUMARASI: 07 / 11 / 2008
SINAV YÖNERGESİ:
***YANITLARINIZI SORULARIN ÜSTÜNDE AYRILMIŞ YERE YAZINIZ YA DA İŞARETLEYİNİZ.
*** YANITLARINIZI CÜMLE BİÇİMİNDE AÇIK VE ANLAŞILIR BİR DİLLE YAZINIZ.
*** SINAV SÜRESİNCE SİLGİ, KALEM ALIŞ VERİŞİ YAPMAK SINAV KURALLARINA AYKIRIDIR.
*** HER SORUNUN DOĞRU YANITI 10 PUAN OLUP SINAV SÜRESİ BİR DERS SAATİDİR.
SAFFET AYICI
s-1) Aşağıdaki yargıların karşısına “doğru – yanlış” işaretlemesi yapınız
a- Masallarda kahramanlar tarihi, önemli kişilerden seçilir. ( Doğru 0 / Yanlış 0 )
b- Fabl türü duyguları harekete geçirici metinlerdir. ( Doğru 0 / Yanlış 0 )
c- Sanatsal metinlerde olaylar ve durumları anlatıcı yeniden yorumlar. ( Doğru 0 / Yanlış 0 )
d- Sanatsal metinlerin dilinde kesinlik aranmaz. ( Doğru 0 / Yanlış 0 )
e- Sanatsal metinlerde verilen mesajın doğruluğu kanıtlanamaz. ( Doğru 0 / Yanlış 0 )

s-2) Aşağıdaki cümlelerdeki boş bırakılan yerleri uygun cümlelerle doldurunuz.
a- Türk edebiyatında fabl olarak kabul edilen ilk eser ……………………………….………………….’dir.
b- Türk masallarını derleyen halk bilimcimiz ………………………..………………………………….’dir.

s-3) Aşağıdaki türlerden hangisi anlatmaya bağlı sanat metinlerinden biri değildir?
a- Masal b- Destan c- Roman d- Tiyatro e- Hikaye (öykü)


SEMAİ
Bağın kapısını açtım s-4) Semaiden alınan bu dörtlükte kaç tane hal eki kullanılmıştır, sözcüklerin altını
Sanırsın cennete düştüm çiziniz.
Doldurdum badesini içtim a- ( I ) b- ( II ) c- ( III )
Ne bağ duydu, ne bağbancı. d- IV e- V
( GEVHERÎ )
s-5) “Kişi zamirleri de ad tamlamasında tamlayan olarak görev alabilir. Bazen kişi zamiri tamlayan kullanılmaz, buna tamlayanı düşmüş ad tamlaması denir.” Semaiden alınan bu dörtlükten bir tane tamlayanı düşmüş ad tamlaması bulup açıklayarak gösteriniz.




s-6) Aşağıdakilerden hangisi denemenin bir özelliği değildir?
a- Kanıtlayıcı ve inandırıcı olmak zorunda değildir. b- Anlatımı özneldir.
c- Eğitici – öğretici metinlerdendir. d- Olay örgüsü açık bir dille anlatılır.
e- Her türlü konuda yazılabilir.

s-7) “ ( I ) Saçları kısa kesilmiş çocuk hastane odasında tek başınaydı. ( II ) Elinde küçük, eski bir çanta; çantanın içinde de pijamaları vardı. ( III ) Pencereden ağaçların hışırtılı yaprakları görünüyordu. ( IV ) Bulutlar gökyüzünden çekilmiş, gitmişti. ( V ) Sonbaharın son güneşiydi odaya giren.” Paragraftaki kaç numaralı cümlede somut anlamlı ad soyut anlamda kullanılmıştır?
a- I b- II c-III d- IV e- V

s-8) “Bu bayramda Ankaraya’da gideceğiz ve dayımları ziyaret edeceğiz.” Cümlesindeki yazım yanlışlıklarını bulup yanlışlıkları düzelterek cümleyi yeniden doğru biçimiyle yazınız.

s-9) Dünya masallarını karşılaştırarak bütün ulusların masallarında 32 ortak özellik bulan, masal konusunda çalışmalarıyla tanınan Rus halk bilimci kimdir?


s-10) Destan ve masalı birbirinden ayıran en önemli özellik nedir; kısaca yazınız?



MERSİN ATATÜRK LİSESİ 2008-2009 ÖĞRETİM YILI 12. SINIFLAR
DİL VE ANLATIM DERSİ 1. DÖENM ORTAK SINAV SORULARIDIR.
ADI SOYADI:
SINIFI NUMARASI: 06 / 01 / 2009
SINAV YÖNERGESİ:
***YANITLARINIZI SORULARIN ÜSTÜNDE AYRILMIŞ YERE YAZINIZ YA DA İŞARETLEYİNİZ.
*** YANITLARINIZI CÜMLE BİÇİMİNDE AÇIK VE ANLAŞILIR BİR DİLLE YAZINIZ.
*** SINAV SÜRESİNCE SİLGİ, KALEM ALIŞ VERİŞİ YAPMAK SINAV KURALLARINA AYKIRIDIR.
*** HER SORUNUN DOĞRU YANITI 10 PUAN OLUP SINAV SÜRESİ BİR DERS SAATİDİR.
SINAV KOMİSYONU
S-1) “Ben her sıkıntında yanında; ama bazen de yanında olamadım.” Cümlesindeki anlatım bozukluğunun nedeni nedir, anlatım bozukluğunu gösteriniz; anlatımın hangi temel ilkesine (duruluk, açıklık, yalınlık, akıcılık) aykırıdır?



s-2) Aşağıdaki cümlelerdeki boşlukları uygun sözcüklerle doldurunuz.
a- Türkçe sözcüklerin yerine anlatımı zengin göstermek için yabancı kökenli sözcük kullanılması anlatımın …………………………………..………….. ilkesine aykırıdır.
b- Türk edebiyatında fabl türünün ilk örneği kabul edilen eser K………………………………………………………. ‘dir.
s-3) “Türk edebiyatında roman türü Tanzimat edebiyatıyla birlikte başlar; gelişiminide Servet-i Fünun’la birlikte sürdürür.” Cümlesindeki yazım yanlışlığını bulup yanlışlığı nedenleriyle gösteriniz?



s-4) “Küçük, eski, renkleri solmuş bir halıyla kaplı bir oda. Duvarda siyah-beyaz birkaç fotoğraf. Pencerenin kenarında toprak bir saksı; saksının içinde kurumaya yüz tutmuş türü belirsiz bir demet ot kümesi. Odanın tabanı ahşap kaplama ile kaplanmış.” Paragraftan bir tane takısız ad tamlaması örneği bulup tamlamanın öğelerini (tamlayan-tamlanan) gösteriniz.


s-5) Paragrafta tasvir (betimleme) yapılmıştır. Bu paragraf hangi edebi türden alınmış olabilir nedenleriyle yazınız?


s-6) “Benden nasıl bir davranış bekliyorsunuz?” cümlesindeki altı çizili sözcüğün sözcük türünü yazınız.


s-7) “Bağlaçlar sözcükleri, cümleleri birbirine bağlarken cümle anlamında da değişmelere yaratır.“ aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu açıklamaya bir örnek olamaz?
a- Annem ve ben sinemaya gittik. b- Ne kitap okuyor, ne gazete
c- Bu sene de arkadaşlarla tatile gideceğiz. d- Büyümüş de adam olmuş!
e- Hem gömlek hem de kazak almış.
s-8) Aşağıdaki dizelerde geçen altı çizili sözcüklerin türlerini yazınız.
“Altın rengi gözleri yanan bir semaverdi, /Ilık bir çay kokusu akardı saçlarından geceleri.”



s-9) Aşağıdaki paragrafta sözü edilen öykü çeşidinin adını yazınız.
”Hikâyeci gözlemlerinden ve dış dünyada yaşanan olaylardan yola çıkarak bireysel bunalım ve çıkmazlarına yönelir. Hikâyecinin kişiliği ile hikâye kişileri iç içe girerek, yaşanan ile arzu ve hayal edilenin birlikteliği üzerinde durulur. Birey dış dünyayı olduğu ve gördüğü gibi değil, içinde bulunduğu ruh haline göre olması gerektiği gibi algılar ve anlatır. Bunalım ve yaşama sevinci arasında kalan birey, var olandan hareketle düş dünyasına sığınır.”


s-10) Aşağıdaki paragrafta kullanılan anlatım tekniğini yazınız.
“Kimi aydın çevrelerinde hikâye yazmanın şiir yazmaya göre daha kolay olduğuna ilişkin bir görüş var. Ben buna katılmıyorum. Hikâye yazma hayli güç, bir o kadar da nankör bir iştir. Şiir, insanın uyandırdığı heyecanın derecesi kadar uzun ömürlü olur. Oysa bir öykünün ömrü, öykü kahramanının canlılığına, güncelliğine bağlıdır.”




MERSİN ATATÜRK LİSESİ 2008-2009 ÖĞRETİM YILI 12. SINIFLAR
DİL VE ANLATIM DERSİ 1. DÖENM ORTAK SINAV SORULARIDIR.
ADI SOYADI:
SINIFI NUMARASI: 06 / 01 / 2009
SINAV YÖNERGESİ:
***YANITLARINIZI SORULARIN ÜSTÜNDE AYRILMIŞ YERE YAZINIZ YA DA İŞARETLEYİNİZ.
*** YANITLARINIZI CÜMLE BİÇİMİNDE AÇIK VE ANLAŞILIR BİR DİLLE YAZINIZ.
*** SINAV SÜRESİNCE SİLGİ, KALEM ALIŞ VERİŞİ YAPMAK SINAV KURALLARINA AYKIRIDIR.
*** HER SORUNUN DOĞRU YANITI 10 PUAN OLUP SINAV SÜRESİ BİR DERS SAATİDİR.
SINAV KOMİSYONU
s-1) “Ben ödevlerimi, sen de projeni yapmadın.” Cümlesindeki anlatım bozukluğunun nedeni nedir, anlatım bozukluğunu gösteriniz; anlatımın hangi temel ilkesine (duruluk, açıklık, yalınlık, akıcılık) aykırıdır?



s-2) Aşağıdaki cümlelerdeki boşlukları uygun sözcüklerle doldurunuz.
a- Aynı anlamlı sözcükleri cümle içinde ısrarla kullanmak anlatımın …………………………………..………….. ilkesine aykırıdır.
b- Roman ve öykü, Divan edebiyatında ………………………. Türüyle karşılanmıştır.
s-3) “Türk tiyatrosunu de dikkate alarak medeniyet tarihini incelemek gerekir.” Cümlesindeki yazım yanlışlığını bulup yanlışlığı nedenleriyle gösteriniz?


s-4) “ Derin bir kuyuya taş atarsanız taşı çıkarması kuyunun derinliğiyle orantılı olarak zorlaşır. Su kuyusuna atlan taş ayır, mermer kuyuya atılan taş ayır, taştan yapılmış bir kuyuya atılan taş ayrı ses çıkarır. “ paragraftan bir tane takısız ad tamlamasına örnek bulup öğeleriyle (tamlayan-tamlanan) gösteriniz.



s-5) ”Hikâyeci gözlemlerinden ve dış dünyada yaşanan olaylardan yola çıkarak bireysel bunalım ve çıkmazlarına yönelir. Hikâyecinin kişiliği ile hikâye kişileri iç içe girerek, yaşanan ile arzu ve hayal edilenin birlikteliği üzerinde durulur. Birey dış dünyayı olduğu ve gördüğü gibi değil, içinde bulunduğu ruh haline göre olması gerektiği gibi algılar ve anlatır. Bunalım ve yaşama sevinci arasında kalan birey, var olandan hareketle düş dünyasına sığınır. “ Paragrafın anlatım türü nedir?


s-6) Paragraf hangi edebi yazı türünden alınmış olabilir?


s-7) “Sen, nasıl bir dünya istediğini biliyor musun?” cümlesindeki altı çizili sözcüğün sözcük türünü yazınız


s-8) Aşağıdaki dizelerde geçen altı çizili sözcüklerin türlerini yazınız.
“Altın rengi gözleri yanan bir semaverdi, /Ilık bir çay kokusu akardı saçlarından geceleri.”



s-9) Aşağıdaki alıntıda hangi çeşit anlatıcı kullanıldığını sebebiyle yazınız.
“ Şimdi kaç sene oluyor ki böyle her gün sabahleyin böyle çantasını dolduran mektupları alır, çıkardı. Yürümekten, kaldırımlara sürüne sürüne bu yorgun bacakları çekip götürmekten bezmiş, usanmış, dünyanın binlerce köşesinden gelen bu kâğıt parçalarını sokak sokak, kapı kapı gezdirip dağıtmaktan, evet artık nefret edercesine bıkmıştı.”




s-10Aşağıdaki yargıları doğru-yanlış durumlarına göre değerlendiriniz.
( ) Sanat metinleri, okura kendi düş gücüyle dolduracağı boş alan bırakmaz.
( ) Sanat metinleri, dış dünya ile bağlantılı ama ondan farklı bir dünya sunar.
( ) Ezop ve Anderson masal türünün önemli temsilcilerindendir.